Κατά τη διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς, οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας, σε στενή συνεργασία με την Ομάδα Δράσης της Αξιολόγησης της Σχολικής Μονάδας, “Εφαρμογή καινοτόμων διδακτικών πρακτικών με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης” προχώρησαν στην υλοποίηση καινοτόμων διδακτικών πρακτικών με κεντρικό άξονα την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (Τ.Ν.). Στόχος της δράσης ήταν η ενίσχυση της ποιότητας της διδασκαλίας, η διαφοροποίηση της μαθησιακής εμπειρίας και η ενδυνάμωση των ψηφιακών δεξιοτήτων τόσο των μαθητών όσο και των εκπαιδευτικών.
Μέσα από στοχευμένα εργαστήρια, επιμορφώσεις και ανταλλαγή καλών πρακτικών, οι εκπαιδευτικοί ήρθαν σε επαφή με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές βασισμένες στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Με τη βοήθεια αυτών των εργαλείων επιχείρησαν να ανασχεδιάσουν τον τρόπο οργάνωσης της διδασκαλίας, να ενισχύσουν τη δημιουργικότητα των μαθητών και να προάγουν την ενεργό συμμετοχή τους στη μαθησιακή διαδικασία.
Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύχθηκαν τρία σχέδια μαθήματος, τα οποία ενσωματώνουν δημιουργικά τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στη διδακτική πράξη. Σας παρουσιάζουμε τα τρία σχέδια μαθήματος, τα οποία επιβεβαιώνουν πως η εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να γίνει πιο δυναμική, διαδραστική και αποτελεσματική με τη σωστή και δημιουργική χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
🔹 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΕΠΑΛ
Θέμα: Η Επανάσταση του 1821 – Αίτια και έναρξη του Αγώνα
Διδακτική Ενότητα: Η Ελληνική Επανάσταση του 1821
Τάξη: Α΄ ΕΠΑΛ
Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα (45΄)
- Διδακτικοί Στόχοι
Οι μαθητές θα είναι σε θέση να:
- Αναγνωρίζουν τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά αίτια της Ελληνικής Επανάστασης.
- Κατανοούν τη σημασία της Φιλικής Εταιρείας.
- Αναφέρουν τα πρώτα γεγονότα της Επανάστασης.
- Χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη (π.χ. ChatGPT) ως εργαλείο άντλησης και αξιολόγησης ιστορικών πληροφοριών.
- Καλλιεργούν κριτική σκέψη και συνεργασία σε ψηφιακό περιβάλλον.
- Προαπαιτούμενες Γνώσεις
- Βασικές γνώσεις για την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας.
- Εξοικείωση με τη χρήση Η/Υ και διαδικτύου.
- Εισαγωγική ενημέρωση για τα εργαλεία ΤΝ (θα γίνει σύντομα στο μάθημα εάν δεν υπάρχει ήδη).
- Μέσα – Υλικά – Εργαλεία
- Βιβλίο Ιστορίας Α΄ ΕΠΑΛ
- Διαδραστικός πίνακας ή projector
- Υπολογιστές/τάμπλετ (σε ομάδες ή ατομικά)
- Πρόσβαση στο ChatGPT (μέσω browser)
- Φύλλο εργασίας (έντυπο ή ψηφιακό – π.χ. Google Forms ή Word)
- Διδακτική Πορεία
Α. Εισαγωγή (10’)
- Προβολή σύντομου βίντεο ή χάρτη με τις επαναστατικές εστίες.
- Ερώτηση εναρκτήρια:
«Ποιες συνθήκες πιστεύετε ότι οδήγησαν τους Έλληνες να επαναστατήσουν;» - Σύντομη συζήτηση και καταγραφή ιδεών στον πίνακα.
Β. Κύριο Μέρος (25’)
Μέρος 1: Ανάγνωση & Επεξεργασία Πηγής (10’)
- Ανάγνωση επιλεγμένου αποσπάσματος από το σχολικό βιβλίο (σχετικά με τα αίτια).
- Συζήτηση για τα αίτια (κοινωνικά, εθνικά, ιδεολογικά, εξωτερικά).
Μέρος 2: Δραστηριότητα με ChatGPT (15’)
Δραστηριότητα ομάδας:
- Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και δίνουν στο ChatGPT ερώτηση όπως:
«Ποιος ήταν ο ρόλος της Φιλικής Εταιρείας στην Ελληνική Επανάσταση;»
ή
«Γράψε μια σύντομη περίληψη για τα αίτια της Επανάστασης του 1821.»
Οδηγίες προς τους μαθητές:
- Να αξιολογήσουν την απάντηση του εργαλείου (αν είναι πλήρης, αν συμφωνεί με το βιβλίο).
- Να σημειώσουν 1-2 σημεία που τους εντυπωσίασαν ή διαφωνούν.
Στόχος:
Ανάπτυξη ψηφιακής και ιστορικής εγγραμματοσύνης. Εξοικείωση με την κριτική χρήση της ΤΝ.
Γ. Αναστοχασμός – Αξιολόγηση (10’)
- Κάθε ομάδα παρουσιάζει σύντομα τα αποτελέσματά της.
- Ο εκπαιδευτικός καθοδηγεί σε αναστοχαστικές ερωτήσεις:
- Πόσο βοηθητικό ήταν το εργαλείο ΤΝ;
- Υπήρχε κάτι ανακριβές;
- Πώς μπορείτε να διασταυρώνετε πληροφορίες;
- Αξιολόγηση
Μορφές:
- Διαμορφωτική αξιολόγηση (κατά τη διάρκεια της ομαδικής εργασίας).
- Συζήτηση – παρουσίαση ομάδων.
- Προαιρετικό φύλλο αυτοαξιολόγησης ή ερωτηματολόγιο (π.χ. στο τέλος με Google Forms).
- Επέκταση – Εμπλουτισμός (προαιρετικά)
- Δημιουργία ψηφιακού αφίσας με τίτλο:
«Γιατί ξεσηκώθηκαν οι Έλληνες;» - Προτροπή για αναζήτηση πρωτογενών πηγών (π.χ. επιστολές Κοραή, ύμνοι Ρήγα).
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ – ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Θέμα: Ανάλυση ποιήματος Κ.Π. Καβάφη – «Ιθάκη»
Τύπος μαθήματος: Ερμηνευτική προσέγγιση λογοτεχνικού κειμένου
Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα (45’)
Εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης: Perplexity ή Quillionz ή ακόμα και ChatGPT ως λογοτεχνικός βοηθός / συμπαραγωγός σκέψης
- Διδακτικοί Στόχοι
Οι μαθητές θα είναι σε θέση να:
- Προσεγγίσουν ερμηνευτικά το ποίημα «Ιθάκη» του Καβάφη.
- Αναγνωρίζουν βασικά σύμβολα και ιδέες του ποιήματος (ταξίδι, στόχος, εμπειρία).
- Διατυπώνουν προσωπικές και τεκμηριωμένες ερμηνείες.
- Χρησιμοποιούν εργαλείο ΤΝ για να παραγάγουν ερωτήσεις, να εμβαθύνουν στο νόημα και να αναστοχαστούν για το κείμενο.
- Καλλιεργούν την κριτική και δημιουργική σκέψη μέσα από ψηφιακά μέσα.
- Προαπαιτούμενες Γνώσεις
- Εξοικείωση με βασικές έννοιες ποιητικής ανάλυσης (σύμβολο, μεταφορά, νοηματική ενότητα).
- Προηγούμενη επαφή με το έργο του Καβάφη ή με άλλα ποιήματα που σχετίζονται με το ταξίδι και την αυτογνωσία.
- Μέσα – Εργαλεία
- Φωτοτυπία ή προβολή του ποιήματος
- Διαδραστικός πίνακας ή projector
- Υπολογιστές, τάμπλετ ή κινητά (με σύνδεση στο διαδίκτυο)
- Εργαλείο ΑΙ:
- Perplexity.ai για αναζήτηση ερμηνειών και φιλολογικών σχολίων με παραπομπές
- ή Quillionz για αυτόματη παραγωγή ερωτήσεων πάνω σε κείμενο
- ή ChatGPT για διατύπωση ερωτήσεων προς το ποίημα (π.χ. “Ποια είναι η ερμηνεία του ταξιδιού στην Ιθάκη;”)
- Διδακτική Πορεία
Α. Εισαγωγή (10’)
- Προβολή/ανάγνωση του ποιήματος με μουσική υπόκρουση ή αφήγηση.
- Σύντομη συζήτηση:
➤ «Τι είναι για εσάς “Ιθάκη”; Έχετε έναν στόχο που σας οδηγεί;»
Β. Κύριο Μέρος (30’)
Μέρος 1: Κατανόηση & Πρώτη Ερμηνεία (10’)
- Κατανόηση βασικών στροφών.
- Εντοπισμός λέξεων-κλειδιών: «ταξίδι», «Λαιστρυγόνες», «κύκλωπες», «σοφία», «Ιθάκη».
Μέρος 2: Δραστηριότητα με Τεχνητή Νοημοσύνη (15’)
Επιλογές δραστηριότητας με ΑΙ:
Α. Χρήση ChatGPT (ομαδικά ή ατομικά):
- Οι μαθητές δίνουν εντολές όπως:
- «Ανέλυσε το ποίημα Ιθάκη του Καβάφη σε 5 σημεία.»
- «Γράψε ένα προσωπικό σχόλιο για τη φράση “μη σου φανεί φτωχή η Ιθάκη.”»
- «Δώσε 3 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής για την κατανόηση του ποιήματος.»
Β. Χρήση Perplexity.ai:
- Οι μαθητές κάνουν στοχευμένη ερώτηση:
«Ποια είναι η ερμηνευτική προσέγγιση των φιλολόγων για το ποίημα Ιθάκη;»
Γ. Χρήση Quillionz (ανέβασμα κειμένου και αυτόματη δημιουργία ερωτήσεων):
- Οι μαθητές επιλέγουν ερωτήσεις που δημιούργησε το εργαλείο και προσπαθούν να τις απαντήσουν.
Μέρος 3: Σύγκριση και αξιολόγηση ερμηνειών (5’)
- Συγκρίνουν την προσωπική ερμηνεία με αυτή που έδωσε το εργαλείο ΤΝ.
- Συζήτηση:
➤ «Τι βρήκατε πιο ενδιαφέρον στις απαντήσεις της ΑΙ;»
➤ «Ποια σημεία συμφωνούν με τις δικές σας σκέψεις;»
Γ. Αναστοχασμός – Κλείσιμο (5’)
- Ομαδική συζήτηση:
«Τελικά, τι σημαίνει για εσάς σήμερα η “Ιθάκη”;» - Σύντομο φύλλο ανατροφοδότησης ή online form (π.χ. “πώς με βοήθησε η χρήση ΤΝ στο μάθημα”).
- Αξιολόγηση
- Διαμορφωτική: Παρατήρηση συμμετοχής, συζητήσεων, απαντήσεων.
- Αυτοαξιολόγηση: Οι μαθητές απαντούν σε ερωτήσεις όπως:
- Τι έμαθα για το ποίημα;
- Πώς με βοήθησε το εργαλείο ΤΝ;
- Ποιες ιδέες κράτησα για εμένα;
- Επέκταση – Δημιουργικές Δραστηριότητες
- Δημιουργία ψηφιακής αφήγησης: «Η δική μου Ιθάκη» με χρήση εργαλείων όπως Canva ή Adobe Express.
- Παραγωγή ποίησης με ChatGPT:
➤ Ερώτηση: «Μπορείς να μου γράψεις ένα ποίημα για ένα προσωπικό ταξίδι ζωής;»
🔹 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ – ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α΄ ΕΠΑΛ
Θέμα: Η έννοια της συνάρτησης και η γραφική της παράσταση
Διδακτική Ενότητα: Συναρτήσεις
Τάξη: Α΄ ΕΠΑΛ
Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα (45’)
Εργαλείο: GeoGebra με ΤΝ επεκτάσεις (ή άλλο εργαλείο όπως το Socratic by Google).
- Διδακτικοί Στόχοι
Με το πέρας του μαθήματος, οι μαθητές θα μπορούν να:
- Ορίζουν τη συνάρτηση και να αναγνωρίζουν παραδείγματα.
- Αναπαριστούν γραφικά μια απλή συνάρτηση.
- Χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη (π.χ. GeoGebra με δυναμικές γραφικές παραστάσεις ή Socratic για ανάλυση βημάτων).
- Διασταυρώνουν τις απαντήσεις τους με ψηφιακά εργαλεία.
- Προαπαιτούμενες Γνώσεις
- Εξοικείωση με βασικές αλγεβρικές έννοιες (π.χ. μεταβλητές, εξισώσεις).
- Κατανόηση καρτεσιανού επιπέδου.
- Εργαλεία – Μέσα
- Σχολικό βιβλίο Μαθηματικών Α΄ ΕΠΑΛ
- Διαδραστικός πίνακας ή projector
- Υπολογιστές / Τάμπλετ
- Εφαρμογή GeoGebra (ή το web-based περιβάλλον)
- Εναλλακτικά: Socratic by Google (σε κινητά/tablets, για σάρωση ασκήσεων και επεξήγηση με ΤΝ)
- Φύλλο Εργασίας
- Χαρτί millimetre/τετραγωνισμένο
- Διδακτική Πορεία
Α. Εισαγωγή (10’)
- Παρουσίαση της έννοιας της συνάρτησης:
π.χ. «Σε κάθε ποσότητα καυσίμου αντιστοιχεί μία απόσταση. Είναι αυτό συνάρτηση;» - Καταγραφή παραδειγμάτων/αντιπαραδειγμάτων στον πίνακα.
Β. Κύριο Μέρος (30’)
Μέρος 1: Παρουσίαση και επεξήγηση (10’)
- Αναφορά σε βασική συνάρτηση π.χ. f(x) = 2x + 1
- Συμπλήρωση πίνακα τιμών (x και f(x))
Μέρος 2: Χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης με GeoGebra (15’)
Δραστηριότητα:
- Οι μαθητές εισάγουν τη συνάρτηση στο GeoGebra Graphing Calculator.
- Το εργαλείο παράγει τη γραφική παράσταση και εμφανίζει δυναμική αλληλεπίδραση (μετακινήσεις, zoom, αλλαγές παραμέτρων).
- Ο εκπαιδευτικός προκαλεί ερωτήσεις:
- Τι αλλάζει στη γραφική όταν αλλάξει ο συντελεστής;
- Πώς μετακινείται η ευθεία αν αλλάξει ο σταθερός όρος;
Εναλλακτικά/συμπληρωματικά:
- Οι μαθητές λύνουν μια άσκηση και τη σαρώνουν με την εφαρμογή Socratic, η οποία εμφανίζει τη βήμα προς βήμα λύση με επεξηγήσεις από ΤΝ.
- Συζητείται: ήταν σωστό το αποτέλεσμα; γιατί;
Γ. Αναστοχασμός – Αξιολόγηση (5’)
- Συζήτηση: Ποιο εργαλείο σας βοήθησε περισσότερο;
- Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αντικαταστήσει τον μαθηματικό συλλογισμό;
- Συμπλήρωση φύλλου με ερωτήσεις κατανόησης/αυτοαξιολόγησης.
- Αξιολόγηση
Διαμορφωτική:
- Παρατήρηση κατά τη διάρκεια της χρήσης του εργαλείου.
- Συμμετοχή στη συζήτηση.
- Συμπλήρωση φύλλου εργασίας ή Google Form.
- Επέκταση – Εμπλουτισμός (προαιρετικό)
- Μετασχηματισμοί συναρτήσεων (π.χ. f(x) = 2x + 1 → f(x) = 2x – 3)
- Δημιουργία γραφικής παρουσίασης (π.χ. PowerPoint ή Canva) με εικόνες από το GeoGebra
- Σύντομη «έρευνα» με τη βοήθεια εργαλείων ΤΝ:
π.χ. «Σε ποιες επιστήμες χρησιμοποιούνται συναρτήσεις;» (αναζήτηση στο Socratic)
